Machines en gereedschap
Gebruikmaken van machines en gereedschap
In de Openbare Werkplaats hebben we een groot aantal vaste machines waar je gebruik van kunt maken en dat is inbegrepen bij de huur van een werkplek, net als het gebruik van het aanwezige handgereedschap.Verder ben je vrij om je eigen elektrische en/of handgereedschap mee te nemen, maar we hebben ook een groot assortiment elektrische (accu)gereedschappen te huur.
Leren werken met machines
Wij leren je graag om veilig met onze machines om te gaan, maar als je zelf een machine of stuk gereedschap hebt en wil weten wat daar nog meer mee kan, kan je ook daarvoor een afspraak maken.
Keuring machines
Al onze machines worden continu geïnspecteerd op eventuele defecten en jaarlijks gekeurd volgens de wettelijke normen. Wij kunnen desgewenst ook jouw machines (alles met een snoer of accu’s) keuren volgens de ARBO- en NEN3140 richtlijnen. Deze jaarlijkse keuring is wettelijk verplicht voor bedrijven/stichtingen/etc.
Hout
Formaatzaag
Ook wel bekend als een paneelzaag of zaagtafel. We hebben er 2: met de grote kun je serieuse platen hout zagen (gelijmd, geperst of HPL van maximaal 3,2×3,2 meter). De 2e zaagt die we hebben kan 2,5×1,25 meter zagen. Beide kunnen ook diagonaal zagen en schuin zagen onder 45 graden. De zagen zijn op diepte instelbaar en er zit een voorritszaag op die voorkomt dat je een gerafeld randje aan de onderzijde van de zaagsnede krijgt bij bijvoorbeeld gelamineerd plaatmateriaal.
Schulpzaag
We hebben ook een schulpzaag. Optisch gezien een compacte formaatzaag, maar specifiek bedoeld om massief houten balken in de lengte door te zagen.
Vlakbank
Deze machine heeft als functie om (massief) ruwhout vlak en haaks te schaven. In een opening tussen 2 vlakke platen draait een rol met beitels waarmee een eventueel aanwezige kromming in het hout er uit wordt gevlakt (meestal door meermaals er overheen te gaan). Vervolgens kan dit vlakke deel tegen een verticale aanslag worden gehouden en het proces worden herhaald. Zo ontstaat één haakse en vlakke hoek in de balk.De maximale breedte is 50cm.
Vandiktebank
Deze grote kubus lijkt qua werking op de vlakbank, maar is ‘gesloten’. Een rol met beitels kan telkens een aantal millimeter van een massieve balk (nooit plaatmateriaal) afhalen om zo op de gewenste dikte uit te komen. De maximale door te voeren houtmaten zijn 53x30cm.
Lintzaag
Dit is een uit de kluiten gegroeide figuurzaag, bedoeld om gebogen lijnen te zagen. Je kunt er ook mee schulpen, afkorten en pennen zagen. Het werkt doormiddel van een zaaglint van bijna 6 meter die over twee grote wielen loopt.
Afkortzaag
Deze zaag is bedoeld om balken, planken en stroken op lengte te zagen. Je kunt hiermee ook twee kanten tot 45° zagen en kantelen, met het zaagblad onder een hoek. Tenslotte kan je er halfhoutse verbindingen mee zagen door de hoogte in te stellen.
Kolomboor
Een vaste boormachine op een grote paal of op een tafel (we hebben er meerdere) die met verschillende snelheden in beide richtingen kan draaien. Doordat de machine verstelbaar is in hoogte en je werkstuk vast te klemmen is, kan je snel en nauwkeurig kleine en grote gaten boren, met gering gevaar voor bijvoorbeeld het wegslaan van het hout.
Langgatboor
Deze klassieker is bedoeld om lange en diepe gaten en sleuven te maken in bijvoorbeeld deuren om profielen te verbinden of slotgaten te maken. De vele hendels vragen wat gewenning voordat de juiste combinatie van bewegingen gevonden is.
Houtdraaibank
Hiermee kan van vierkant ruwhout (liefst reeds deels gerond met een schaaf) allerlei zaken rond gemaakt worden: poten, knoppen, kandelaars, etc. Het werkstuk wordt vastgeklemd en gaat draaien, waarna je dit met speciale handbeitels, die je op de zogenaamde ‘leunspaan’ legt, gaat bewerken.
Verticale schuurbank
Deze megaschuurmachine maakt het mogelijk om ook de zijden van een stuk hout haaks en glad te krijgen, hoeken af te ronden of zelfs onder een hoek te schuren (door de tafel onder een hoek te verstellen). Doordat de schuurband ook oscilleert (op en neer gaat), wordt deze beter gebruikt, raakt minder snel vol en wordt minder heet.
Tafelfreesmachine
De bovenfrees en kantenfrees kennen sommige mensen misschien om bijvoorbeeld randen houtwerk de gewenste vorm te geven een die hebben we beiden ook) , maar dit is zijn grote broer (en ook wel bekend als een spilfrees). Hiermee kunnen op een veel grotere schaal schuine kanten, sleuven, pennen of profielen aan houten balken worden gemaakt, bijvoorbeeld voor raamkozijnen. De spil kan onder een hoek worden gezet en er zijn ontelbaar veel vormen zgn. ‘profielmessen’ te koop die in de universele kop kunnen worden geplaatst.
Slijpsteen
Als gereedschap geslepen moet worden is dit vaak de juiste machine. De donkere steen (hard) is voor het grovere werk en de witte (zacht) voor fijner werk. Belangrijk is om het gereedschap regelmatig te koelen met water om verbranding te voorkomen.
Centrale afzuiginginstallatie
Om niet in alle stof (en die van anderen) te hoeven werken, staat er buiten een grote afzuiger die via buizen verbonden is aan alle grote houtbewerkingsmachines. Binnen staan nog een aantal kleinere. We proberen verder zoveel mogelijk ons grotere afvalhout te gebruiken om onze houtkachel mee te stoken en zo de werkplaats weer te verwarmen.
Metaal
Elektrisch lasapparaat
Deze hebben we in zowel groot als klein formaat en ze werken met staafjes (zogenaamde ‘electroden’), die op een speciale manier smelten en zo ontstaat dan een las. Oefening baart kunst!
MIG lasapparaat
Het apparaat voor meest toegankelijke manier van lassen (lees: snel resultaat). Hier wordt toevoegmateriaal in draadvorm door de lastoorts (het deel met het handvat) geleid als je op de knop drukt. We hebben er meerdere van, waarvan ook 1 die geschikt is voor het MIG lassen van aluminium. Ook het juiste beschermgas speelt hier een rol, maar of iets echt vast zit en mooi er uit ziet is een kwestie van meters maken.
TIG lasapparaat
Volgens een vergelijkbaar principe als bij de plasmasnijder, wordt een elektrische boogverbinding gemaakt tussen de punt aan het handvat (de lastoorts met wolfraam electrode) en het werkstuk. Hierdoor smelt het te lassen materiaal en vloeit het aan elkaar (al dan niet door extra materiaal toe te voegen). Hiermee zijn hele mooie lassen te maken, met een vaste hand en veel vaardigheid.
Puntlasapparaat
2 grote ‘vingers’ drukken het plaatmateriaal tegen elkaar en vervolgens wordt er voor de ingestelde tijd een gewenste hoeveelheid stroom door het materiaal geleid, geconcentreerd op 1 ‘punt’. De materiaaleigenschappen van metaal (lees: oppervlakteweerstand), zorgt ervoor dat de 2 delen aan elkaar vastlassen. Deze lastechniek is geschikt voor dun plaatmateriaal, waarbij vervorming door te veel hitte inbreng ongewenst is.
Plasmasnijder
Deze variant op het principe van een lasapparaat maakt niets aan elkaar maar smelt en blaast juist materiaal weg, waardoor het mogelijk is om in metaal tot 6mm dik vrije vormen te snijden. Het lijkt heel makkelijk en is heel leuk, maar je werkt wel met vloeibaar materiaal van meer dan 1000 graden. Zie hier voor een korte film.
Opspantafel
Als je echt precies laswerk hebt en/of een serie met exact dezelfde werkstukken moet maken, is deze lastafel het hulpmiddel om sneller en nauwkeuriger te werken. We zijn er wel heel zuinig op, daarom vind je hier een korte instructiefilm.
Backstand schuurband
Deze schuurmachine is vooral bedoeld om metalen delen af te bramen (de scherpe kantjes te verwijderen), zowel aan de voorzijde als de bovenzijde (onder de klep).
Afkortzaag
Deze hebben we in zowel groot als klein formaat en ze werken met staafjes (zogenaamde ‘electroden’), die op een speciale manier smelten en zo ontstaat dan een las. Oefening baart kunst!
Kolomboor
Deze zaag is bedoeld om massieve staf, holle profielen of platte strips van verschillende metalen op lengte te zagen. We hebben er 2: één voor de grotere profielen en de ander voor het kleinere werk. Je kunt met beide twee kanten op verschillende graden schuin (verstek) zagen. Speciale koelvloeistof zorgt dat de zaag niet oververhit.
Hydraulische pers
Deze stellage maakt het mogelijk om onderdelen in of uit elkaar te krijgen, vervormen of ponsen met een kracht van maximaal 10 ton en toch gewoon met de hand.
Rollenwals
Dit is het oudste apparaat in deze afdeling, maar wel nog steeds handig om metalen platen of strip (de dikte is afhankelijk van hoe breed en welk materiaal het is) met een radius tot uiterlijk de dikte van de rollen te buigen. Zelfs een klein beetje conisch is mogelijk.
Zetbank
Dit is ook een oudje, maar wel nog steeds handig om metalen plaatjes, tot 2 mm dik (afhankelijk van welk materiaal het is) en 60cm breed, met een scherpe vouw om te buigen oftewel ‘zetten’.
Knipschaar
Met dit apparaat is mogelijk om dun plaatmateriaal (afhankelijk van de soort tot 3 mm.) met de hand recht af te knippen over een lengte van ca. 45cm.
Autogeenbrander
Met deze gecontroleerde vlammenwerper is het mogelijk om dingen te verwarmen (om iets te kunnen demonteren of zelfs te buigen), maar ook om te snijden en zelfs lassen. In alle gevallen is meer of minder ervaring nodig om dit veilig en goed te doen.
Lasdampafzuiging
Er komen nogal wat schadelijke stoffen vrij bij extreme verhitting van metaal en vooral lassen. Naast fijne vaste stofdeeltjes zijn dat ozon en andere verbrandingsproducten. Daarvoor zijn afzuigunits aanwezig om de lucht weg te halen van de werkplek (hoogste concentraties) en te filteren (overlast andere gebruikers). Helaas maakt het wel wat kabaal.
Techniek
Draaibank
Dit is een machine waarbij het snijgereedschap stilstaat en het werkstuk draait (tot ca. 30cm diameter en 100cm lang). Met de vele verschillende beitels kan je een veelvoud aan cilindrische vormen maken met deze zogenaamde ‘verspanende’ techniek. Dat zijn de stukjes metaal die je van je werkstuk afhaalt om tot het gewenste eindresultaat te komen.
Freesmachine
Deze kolos is een precisie-instrument en kan in allerlei richtingen en in vele standen bewegen om zo uit in- of opgeklemde werkstukken materiaal met hele kleine toleranties te verwijderen (frezen).
Tafelboor
Een vaste boormachine die met verschillende snelheden kan draaien. Doordat de machine verstelbaar is in hoogte en voorzien is van een aanslag en desgewenst een machineklem, is het mogelijk om snel achter elkaar gaten te boren, met gering gevaar voor bijvoorbeeld het wegslaan van het werkstuk.
Zandstraalcabine
Deze kast heeft iets weg van een couveuse, kijkend naar het ruitje en de ingebouwde handschoenen. Binnenin kan een (metalen) object worden geplaatst, waarvan bijvoorbeeld de verf verwijderd moet worden. Binnenin zit een spuit aan een slang. Daardoor wordt grit (fijne maar scherpe korrels) geblazen. Hiermee wordt het te behandelen oppervlakte schoon gestraald.